Co to są orzeszki ziemne?

Orzeszki ziemne (Arachis hypogaea) to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, a obecnie uprawiana na całym świecie ze względu na swoje smaczne i bogate w składniki odżywcze nasiona.
 
Orzeszki ziemne rosną pod ziemią, dlatego są też nazywane orzeszkami podziemnymi. Mają charakterystyczne brązowe skorupki, a w środku białe, soczyste jądra o charakterystycznym kształcie. Są często spożywane w formie przekąsek, ale także dodawane do wielu potraw, w tym sałatek, sosów, ciast czy deserów. Orzeszki ziemne są także popularnym składnikiem masła orzechowego oraz oleju arachidowego, który wykorzystywany jest w kuchni oraz przemyśle spożywczym. Orzeszki ziemne są bogate w białko, tłuszcze, błonnik, witaminy i minerały, co czyni je wartościowym składnikiem zdrowej diety.
 

Jakie są rodzaje orzeszków ziemnych?

Orzeszki ziemne występują w kilku odmianach, różniących się między sobą głównie rozmiarem, kształtem i kolorem skorupek oraz smakiem i właściwościami kulinarnymi. Najpopularniejsze odmiany orzeszków ziemnych to:
Orzeszki ziemne zwykłe - mają skórki w kolorze jasnobrązowym lub czerwonawym i zwykle są najmniejsze spośród innych odmian. Są to najczęściej spotykane orzeszki ziemne w sklepach spożywczych i popularne jako przekąska.
Orzeszki ziemne hiszpańskie - charakteryzują się ciemnobrązową skórką i większym rozmiarem w porównaniu do orzeszków zwykłych. Są często wykorzystywane do produkcji oleju arachidowego.
Orzeszki ziemne włoskie - mają wąskie, długie skórki i charakteryzują się intensywnym smakiem. Są często używane do dekoracji i wyróżniają się na tle innych odmian swoim wydłużonym kształtem.
Orzeszki ziemne zielone - są to orzeszki ziemne ze skórkami w kolorze zielonym, które nie są w pełni dojrzałe. Są bardziej delikatne w smaku i teksturze niż dojrzałe orzeszki ziemne.
Orzeszki ziemne bez skórek - to orzeszki ziemne, którym usunięto skórki przed ich sprzedażą. Są popularne jako składnik masła orzechowego i w wielu przepisach kulinarnych, ponieważ nie trzeba ich obierać ani mielić.
W zależności od kraju pochodzenia, dostępne mogą być też inne odmiany orzeszków ziemnych o różnych smakach i właściwościach kulinarnych.
 

Czy orzeszki ziemne są zdrowe?

Orzeszki ziemne zawierają naprawdę dużą ilość dobroczynnych dla człowieka substancji i w rozsądnej ilości około 1 garści dziennie mogą się nimi cieszyć wszyscy, oczywiście z wyjątkiem alergików.
Orzeszki ziemne składają się z:
  • 50% jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które są bardzo ważne dla funkcjonowania organizmu i nie mogą być wytwarzane przez organizm
  • 25% białka – dlatego są bardzo sycące
  • Zawierają tylko około 15% węglowodanów i mają niski indeks glikemiczny
  • Zawierają witaminy B1 (tiamina), B3 (niacyna), B5, B6 i B9
  • Zawierają przeciwutleniacze takie jak koenzym Q10 czy resweratrol - oba spowalniają starzenie się komórek, resweratrol pozytywnie wpływa na serce
  • Zawierają kwas foliowy i inne minerały (żelazo, wapń, magnez, potas, fosfor)
  • Dzięki przeciwutleniaczom orzeszki ziemne zapobiegają chorobom cywilizacyjnym, jednocześnie sycą, dostarczają energii i stabilizują poziom cukru we krwi. Wspomagają również pamięć, zdrowy sen i trawienie.
Orzechy ziemne (arachidowe) 1000 g - Medfuture 

Korzyści z orzeszków ziemnych i ich wpływ na zdrowie człowieka

  1. Obniżają poziom złego cholesterolu

Orzeszki ziemne są bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak kwas oleinowy, które zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca. Zwężenie naczyń krwionośnych spowodowane złogami tłuszczu ogranicza przepływ krwi do serca. Zatykanie naczyń krwionośnych może skutkować zawałem serca. Orzeszki ziemne obniżają również zły cholesterol LDL i podwyższają dobry cholesterol HDL.

  1. Wspierają wzrost i zdrowy rozwój organizmu

Posiadają bogatą zawartość białka, a obecne w orzeszkach ziemnych aminokwasy wspomagają prawidłowy wzrost i rozwój organizmu.

  1. Zmniejszają ryzyko raka żołądka

Orzeszki ziemne zawierają dużą ilość przeciwutleniaczy polifenolowych. Kwas p-kumarowy ogranicza produkcję rakotwórczych azotanów i tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia raka żołądka.

  1. Poprawiają pamięć

Niacyna, zwana także witaminą B3, którą zawierają orzeszki ziemne, pomaga poprawić aktywność mózgu, a jednocześnie poprawia pamięć.

  1. Chronią skórę

Orzeszki ziemne zawierają również witaminę E, która pomaga zachować integralność między komórkami błony śluzowej a skórą. W ten sposób orzeszki ziemne chronią skórę przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.

  1. Pomagają w walce z chorobami serca, wirusami i chorobami układu nerwowego

Resweratrol, naturalny przeciwutleniacz polifenolowy obecny w orzeszkach ziemnych, zapobiega chorobom serca, nowotworom, chorobom nerwowym, wirusowym i infekcjom.

  1. Zawierają kompleks witamin z grupy B oraz dużo składników mineralnych

Orzeszki ziemne zawierają całą gamę witamin z grupy B (niacyna, ryboflawina, tiamina, witamina B6, B9 i kwas pantotenowy) oraz składników mineralnych (potas, mangan, miedź, wapń, magnez, żelazo, selen i cynk), które pełnią szereg ważnych funkcji w organizmie człowieka.

  1. U kobiet zmniejszają ryzyko wystąpienia kamieni żółciowych

Jedna porcja 30 g orzeszków ziemnych (lub dwie łyżki masła orzechowego ) tygodniowo może zmniejszyć ryzyko choroby pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia) i kamieni żółciowych nawet o 25%.

  1. Mają pozytywny wpływ na leczenie depresji

Oprócz bodźców zewnętrznych depresja jest spowodowana również tymi wewnętrznymi – na przykład niskim poziomem serotoniny. Orzeszki ziemne zawierają tryptofan, który pomaga uwalniać serotoninę, podnosić jej wartość i zapobiegać depresji.

  1. Pomagają zapobiegać rakowi okrężnicy

Regularne spożywanie orzeszków ziemnych (co najmniej 2 łyżki masła orzechowego dwa razy w tygodniu) może zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego u kobiet nawet o 58%.

  1. W czasie ciąży zmniejszają ryzyko wad cewy nerwowej u dzieci

Obfitość kwasu foliowego w orzeszkach ziemnych może zmniejszyć ryzyko urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej nawet o 70%. Młodym kobietom wystarczy spożywanie co najmniej 400 mikrogramów kwasu foliowego dziennie w okresie ciąży i przed nią.

  1. Pomagają w odchudzaniu

Według badań naukowych ludzie, którzy regularnie spożywają orzeszki ziemne, lepiej utrzymują swoją masę ciała i BMI. Ponadto orzeszki ziemne zmniejszają ryzyko otyłości. Badanie, w którym podawano orzeszki ziemne jako substytut innych źródeł tłuszczu, wykazało utratę wagi o 3 kg po ponad sześciu miesiącach . Zapewniając uczucie sytości wcześniej niż inne rodzaje żywności, orzeszki ziemne mogą zmniejszyć faktyczne spożycie pokarmu.
 
Orzeszki ziemne zawierają również tzw. substancje antyodżywcze. Jednym z nich jest kwas fitynowy, który stanowi od 0,2 do 4,5% orzeszków ziemnych i występuje również w innych roślinach strączkowych, zbożach, orzechach i nasionach. Kwas fitynowy zaburza wchłanianie składników mineralnych z przewodu pokarmowego, dlatego nadmierne spożycie orzeszków ziemnych może z czasem doprowadzić do niedoboru żelaza i cynku.