Czym jest witamina D?
Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z tego, że witamina D nie jest tak naprawdę witaminą, a prohormonem, ponieważ może być wytwarzana przez ludzki organizm. Dzieje się to w wyniku pewnych przekształceń cholesterolu, które następują pod wpływem promieniowania słonecznego, oddziałującego przez ludzką skórę.
Rola w organizmie witaminy „słońca”
Witamina D może zapobiegać nadciśnieniu, chorobom serca, alergii, oraz anemii. Utrzymuje także właściwy stan układu kostnego. Dzięki odpowiedniemu jej dawkowaniu, nasze kości stają się mocniejsze i zdrowsze. Witamina D zapobiega krzywicy u dzieci i osteoporozie u dorosłych, a także odgrywa istotną rolę we wchłanianiu wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego.
Witamina D to słoneczna witamina. Od słońca zależy bowiem jej produkcja w organizmie. Promienie ultrafioletowe przenikają przez skórę. Pod ich wpływem niektóre sterole pochodzenia roślinnego oraz cholesterol zgromadzony tuż pod skórą przekształcane są właśnie w witaminę D.
Witamina D pełni zatem następujące funkcje:
- utrzymuje właściwe stężenie wapnia we krwi, zwiększając wchłanianie w jelitach wapnia i fosforu,
- hamuje nadmierne wydalanie z organizmu powyższych pierwiastków,
- jest niezbędna do optymalnego formowania układu szkieletowego,
- wpływa korzystnie na system nerwowy i na skurcze mięśni, w tym serca,
- zmniejsza stany zapalne skóry.
Bardzo ważne jest by organizm został zaopatrzony w odpowiednią dawkę witaminy D, ponieważ zarówno nadmiar jak i niedobór mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka.
Nadmiar witaminy D
Nadmiar witaminy D wytworzonej pod wpływem promieniowania słonecznego magazynowana jest w organizmie w tkance tłuszczowej. Do krwioobiegu uwalniana jest przez około dwa miesiące, jest to bardzo istotne w szczególności w okresie zimowym.
Do najczęściej występujących skutków nadmiaru witaminy D w organizmie ludzkim należy:
- zaburzenia pracy serca;
- kamica nerek;
- kamica pęcherzyka żółciowego;
- gromadzenie się wapnia w tętnicach
- deformacja płodu u kobiet w ciąży;
- choroby układu kostnego u noworodków;
Niedobór witaminy D
Objawy niedoboru witaminy D mogą wystąpić u osób spożywających pokarm ubogi w prekursory tej witaminy, a także w chorobach przewodu pokarmowego, zwłaszcza wątroby, prowadzących do zespołu złego wchłaniania.
Przyczynami niedoboru witaminy D są:
- niewystarczająca podaż w diecie,
- zmniejszone wchłanianie z przewodu pokarmowego,
- niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne,
- upośledzona synteza aktywnych metabolitów w wątrobie (stany zapalne, marskość wątroby) i nerkach (ostra i przewlekła niewydolność nerek),
- stosowanie niektórych leków, na przykład przeciwpadaczkowych.
Ponadto niedobór witaminy D objawia się:
- obniżeniem siły mięśni,
- zanikiem mięśni,
- spadkiem aktywności komórek budujących tkankę kostną,
- zmniejszeniem wytwarzania włókien kolagenowych,
- zahamowaniem perystaltyki jelit,
- zmniejszeniem aktywności komórek nerwowych.
Niedostateczna ilość tej witaminy przyczynia się do rozwoju krzywicy u małych dzieci, a u dorosłych do osteoporozy i tzw. osteomalacji, która jest właściwie tym samym co krzywica – rozmiękaniem kości. Poza tym słabnie siła mięśni, w związku z tym mogą się pojawiać problemy z chodzeniem, a prawie zawsze występują bolesne kurcze.
Dzienne zapotrzebowanie witaminy D
